ZUS coraz częściej puka do drzwi. Sprawdź, czy musisz oddać pieniądze
Z tego artykułu dowiesz się:
- kto może zostać skontrolowany przez ZUS i na jakiej podstawie,
- jakie zachowania podczas L4 mogą skutkować utratą zasiłku,
- jak prawidłowo zgłosić zmianę adresu pobytu w czasie choroby,
- jakie działania pomogą uniknąć wezwania do zwrotu świadczenia.
W 2024 roku Polacy spędzili na zwolnieniach lekarskich aż 240 milionów dni. W tym samym czasie ZUS zwiększył liczbę kontroli, by sprawdzić, czy L4 rzeczywiście służy leczeniu. W pierwszej połowie 2025 roku odzyskano ponad 150 mln zł – w tym środki z nieprawidłowo wypłaconych świadczeń i obniżeń po ustaniu zatrudnienia.
ZUS zapewnia, że celem nie jest karanie pracowników, lecz ochrona uczciwych ubezpieczonych i stabilności systemu.
Kogo może skontrolować ZUS?
Kontrola może objąć każdego, kto korzysta z ubezpieczenia chorobowego – niezależnie od formy zatrudnienia. Sprawdzane są zarówno osoby na etacie, jak i prowadzące działalność gospodarczą czy wykonujące umowy zlecenia.
ZUS prowadzi dwa typy kontroli:
- Orzekania – lekarz ZUS ocenia zasadność zwolnienia.
- Wykorzystywania – urzędnicy lub pracodawca sprawdzają, jak chory spędza czas podczas L4.
- Nawet jeśli chory nie musi leżeć, to nie znaczy, że może wyjechać na wakacje czy remontować mieszkanie – mówi w rozmowie z RMF FM Iwona Kowalska-Matis, rzeczniczka ZUS na Dolnym Śląsku.
Co wolno, a czego lepiej unikać podczas L4?
ZUS nie zabrania wyjścia po leki czy wizyty u lekarza, ale zwraca uwagę na proporcje. W czasie zwolnienia można wykonywać zwykłe czynności życia codziennego, jednak wyjazd wakacyjny, praca zarobkowa czy aktywność fizyczna niezgodna z zaleceniami lekarskimi mogą skutkować utratą świadczenia.
Adres ma znaczenie
Adres wpisany w e-ZLA to miejsce pobytu podczas zwolnienia, a nie zameldowania. Jeśli pacjent na czas choroby przenosi się np. do rodziny, powinien w ciągu 3 dni poinformować o tym ZUS i pracodawcę. W przeciwnym razie kontrolerzy mogą nie zastać go pod wskazanym adresem – co samo w sobie może rodzić problemy.
Co grozi po kontroli?
W przypadku wykrycia nieprawidłowości ZUS może wstrzymać wypłatę zasiłku, obniżyć wysokość świadczenia lub żądać zwrotu wypłaconych środków.
W 2025 roku takie decyzje objęły 14,8 tys. osób – choć to niewielki odsetek wszystkich korzystających z L4, kwoty zwrotów są znaczące.
źr. wPolsce24 za RMF FM
Czytaj także
