Świat

Nie żyje polsko-amerykański noblista Andrzej „Andrew” Schally, syn sanacyjnego generała

opublikowano:
1.webp
Andrzej "Andrew" Schally otrzymał Nagrodę Nobla w 1977 roku (fot. Wikimedia/Pixabay)
Wybitny endokrynolog, urodzony w Polsce Andrzej Wiktor "Andrew" Schally, zmarł w Miami Beach na Florydzie w wieku 97 lat. Był laureatem Nagrody Nobla za badania nad hormonami mózgu, co dało początek neuroendokrynologii.

To Schally, lekarz i biochemik, odkrył hormony podwzgórza mózgu, tzw. neurohormony. Stymulują one wydzielanie hormonów przysadki mózgowej i ogrywają kluczową rolę w regulacji funkcji hormonalnych w organizmie. 

- Było to epokowe odkrycie – podkreśla w rozmowie z PAP praktykujący w Nowym Jorku polski lekarz Henryk Cioczek i wyjaśnia: - Zarządzają one wieloma procesami m. in. reprodukcyjnymi, rozrodczymi poprzez hormony płciowe, a przez tarczycowe - metabolizmem. Są też odpowiedzialne za hormon wzrostu. 

Jak przypomniał we wtorkowym wydaniu „New York Times” naukowiec podzielił Nagrodę Nobla z Rogerem Guilleminem, z którym konkurował przez dwie dekady. Obaj uczeni otrzymali wyróżnienie szwedzkiej akademii w 1977 roku. Guillemin zmarł w lutym tego roku.

Andrzej był synem Kazimierza Schally, generała Wojska Polskiego, szefa gabinetu prezydenta Ignacego Mościckiego i Marii z domu Łąckiej. Urodził się w 1926 roku w Wilnie, gdzie akurat w tym czasie służył jego ojciec. Drugą wojnę spędził z rodzicami w Rumunii i w 1945 r. przedostał się do Anglii. Studiował tam chemię i medycynę. W 1952 wyjechał do Kanady, potem do USA. W 1962 przyjął obywatelstwo amerykańskie.

Kiedy jednak amerykański badacz prof. Wacław Szybalski sporządzał listę noblistów polskiego pochodzenia, Schally od razu się zgodził, aby go do nich zaliczyć - przypomniał dr Henryk Cioczek.

Uczony był autorem ponad 2380 cenionych publikacji. Miał dwoje dzieci, pięcioro wnuków i dziesięcioro prawnuków.

źr. wPolsce za PAP (z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski)

 

Świat

Gigantyczna eksplozja magazynu z fajerwerkami! Zaginęło siedem osób

opublikowano:
Zrzut ekranu 2025-07-03 155919.webp
W Kalifornii doszło do gigantycznej eksplozji magazynu, w którym trzymano fajerwerki. Strażakom nie udało się na razie odnaleźć siedmiu osób.
Świat

Koniec kosmicznej misji. Polski astronauta wrócił na Ziemię

opublikowano:
uznański powrót OK.webp
Niedaleko czekają łodzie z ekipami ratowniczymi, które zabezpieczą kapsułę (fot. print screen Axiom Space)
Kapsuła Dragon Grace z załogą misji Ax-4, w tym z Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, zgodnie z planem wodowała na Pacyfiku u wybrzeży Kalifornii ok. godz. 11.30 czasu polskiego.
Świat

Nasze korzenie są w tym państwie? Odkryto najstarszą osadę nad jeziorem w Europie

opublikowano:
1996032_6.webp
Odkryto najstarszą osadę w Europie (fot. wPolsce24)
Nad brzegiem Jeziora Ochrydzkikiego w Albanii odkryto najstarszą osadę ludzką zbudowaną nad jeziorem w Europie, poinformowała agencja Reutera, powołując się na doniesienia pracujących na miejscu archeologów.
Świat

W Puźnikach pochowano ofiary UPA. Prezydent: Nie jest w naszej mocy przebaczać w ich imieniu

opublikowano:
Puźniki.webp
Pochowano ofiary zbrodni wołyńskiej. Szczątki co najmniej 42 osób - kobiet, mężczyzn i dzieci - zostały ekshumowane w tym roku we wsi Puźniki na zachodzie Ukrainy. Ich pogrzeb odbył się dziś.
Świat

Prezydent Nawrocki w Wilnie. Symboliczne miejsca

opublikowano:
mid-25908051 OK.webp
Od spotkania z prezydentem Litwy Gitanasem Nausedą rozpoczął prezydent Karol Nawrocki wizytę roboczą w Wilnie. Wieczorem planowane jest spotkanie z miejscowymi Polakami.
Świat

Wdowa po Charlie Kirku zabrała głos. Poruszające słowa!

opublikowano:
Erika Kirk.webp
Erika Kirk stoi obok pustego krzesła, wspominając męża i jego przesłanie (fot.Screenshot - X/Charlie Kirk)
W siedzibie Turning Point USA w Arizonie Erika Kirk po raz pierwszy przerwała milczenie po śmierci swojego męża. Jej wystąpienie, pełne emocji i symboliki, stało się manifestem wiary, miłości i zapowiedzią kontynuacji misji Charliego Kirka.