Świat

Dziś popatrz na nią z wdzięcznością. 19 listopada to Dzień Toalety i nie ma się z czego śmiać

opublikowano:
hole-218074_1280.webp
Dziś dzień toalety (Fot. Pixabay)
Dla osób wychowanych w zachodniej cywilizacji posiadanie toalety w domu to oczywistość. Jednak historia tego wynalazku oraz współczesne realia pokazują, że nie zawsze tak było, a dla miliardów ludzi posiadanie toalety nadal jest... marzeniem. Międzynarodowy Dzień Toalet, obchodzony 19 listopada, przypomina nam, jak ważne są systemy sanitarne dla zdrowia i bezpieczeństwa.

W XVI wieku Sir John Harington, chrześniak królowej Elżbiety I, opracował pierwszy prototyp toalety z systemem spłukiwania. Idea ta zyskała popularność jednak dopiero w XVIII wieku dzięki patentowi Alexandra Cumminga, który opracował spust w kształcie litery "S", zapobiegający wydostawaniu się zapachów.

W XIX wieku rozwój kanalizacji miejskiej, m.in. w Londynie, oraz wynalazki George’a Jenningsa i Thomasa Crappera sprawiły, że toalety stały się bardziej dostępne. Dziś posiadamy inteligentne toalety z podgrzewanymi siedzeniami i systemami oszczędzania wody, ale nie wszędzie dostęp do nich jest standardem​.

Współczesne wyzwania: brak dostępu do sanitariatów

Według danych ONZ, 3,5 miliarda ludzi na świecie nie ma dostępu do bezpiecznych toalet, a 419 milionów osób praktykuje defekację na świeżym powietrzu. Brak odpowiednich warunków sanitarnych prowadzi do rozprzestrzeniania się chorób, takich jak biegunki, robaki jelitowe czy jaglica, a także przyczynia się do niedożywienia. Co roku 1,4 miliona ludzi umiera z powodu złych warunków sanitarnych i braku wody pitnej, a największe problemy występują w krajach o niskich dochodach, takich jak Angola​. W najbiedniejszych krajach afrykańskich, kraje europejskie dofinansowują zatem nie tylko budowy studni, ale także bezpiecznych, higienicznych latryn.

Wnioski z Ukrainy: cywilizacyjny szok

Zupełnie innym spojrzeniem na znaczenie toalet była sytuacja na Ukrainie w czasie rosyjskiej inwazji. Wiele doniesień medialnych wskazywało, że rosyjscy żołnierze, rekrutowani z odległych wschodnich terenów, okupując ukraińskie domy, nie wiedzieli, do czego służą nowoczesne toalety, co stało się symbolem kontrastu między różnymi poziomami cywilizacji. Toalety, symbol zachodnich standardów życia, dla niektórych były zagadką, co podkreśla różnice w rozwoju i dostępie do infrastruktury w różnych częściach świata​.

Toaleta jako wyraz wdzięczności dla cywilizacji

Toaleta jest czymś więcej niż tylko urządzeniem – to symbol postępu i bezpieczeństwa zdrowotnego. W krajach rozwiniętych często zapominamy, jak ważnym krokiem cywilizacyjnym była jej ewolucja. Międzynarodowy Dzień Toalet przypomina nam, że dostęp do tego wynalazku powinien być prawem każdego człowieka, a nie przywilejem. Toaleta jest jednym z tych wynalazków, nad których znaczeniem współczesny człowiek Zachodu w ogóle się nie zastanawia. A szkoda, zwłaszcza w czasach, w których tak wiele osób na Zachodzie próbuje dezawuować zdobycze i znaczenie swojej własnej cywilizacji i chce występować przeciwko niej.

źr. wPolsce24 za lidovky.cz

Świat

Co powiedział Sławosz Uznański-Wiśniewski po starcie misji

opublikowano:
mid-25625084 ok.webp
W kosmosie nie jestem sam, reprezentuję nas wszystkich - powiedział z pokładu kapsuły Dragon polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski.
Świat

Polak już w kosmosie. Misja wystartowała

opublikowano:
mid-25625087 ok.webp
Rakieta Falcon 9 z kapsułą Crew Dragon (fot. PAP/Leszek Szymański)
Punktualnie o 8.31 wystartowała misja kosmiczna Ax-4 z udziałem polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego. Start odbył z Kennedy Space Center na przylądku Canaveral na Florydzie. Rakieta Falcon 9 firmy SpaceX wyniosła na orbitę kapsułę Dragon z czteroosobową załogą.
Świat

Prezydent Duda żegna się z Kijowem. Dostał ważne odznaczenie

opublikowano:
mid-25628186 ok.webp
Polska cały czas starała się wspierać Ukrainę - mówił w Kijowie prezydent Andrzej Duda, który spotkał się z Wołodymyrem Zełenskim. Polski gość został uhonorowany jednym z najważniejszych ukraińskich odznaczeń - Orderem Wolności.
Świat

Gigantyczna eksplozja magazynu z fajerwerkami! Zaginęło siedem osób

opublikowano:
Zrzut ekranu 2025-07-03 155919.webp
W Kalifornii doszło do gigantycznej eksplozji magazynu, w którym trzymano fajerwerki. Strażakom nie udało się na razie odnaleźć siedmiu osób.
Świat

Koniec kosmicznej misji. Polski astronauta wrócił na Ziemię

opublikowano:
uznański powrót OK.webp
Niedaleko czekają łodzie z ekipami ratowniczymi, które zabezpieczą kapsułę (fot. print screen Axiom Space)
Kapsuła Dragon Grace z załogą misji Ax-4, w tym z Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, zgodnie z planem wodowała na Pacyfiku u wybrzeży Kalifornii ok. godz. 11.30 czasu polskiego.
Świat

Nasze korzenie są w tym państwie? Odkryto najstarszą osadę nad jeziorem w Europie

opublikowano:
1996032_6.webp
Odkryto najstarszą osadę w Europie (fot. wPolsce24)
Nad brzegiem Jeziora Ochrydzkikiego w Albanii odkryto najstarszą osadę ludzką zbudowaną nad jeziorem w Europie, poinformowała agencja Reutera, powołując się na doniesienia pracujących na miejscu archeologów.