Czy to będzie pierwsze ułaskawienie Karola Nawrockiego? Chodzi o głośną sprawę z Pomorza
Przypomnijmy, Weronika Krawczyk została w lutym 2025 roku skazana przez Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim na 4 miesiące prac społecznych za zniesławienie lekarza. Nakazano jej także przeprosiny oraz zwrot kosztów procesu (ok. 1 812 zł). O szczegółach sprawy informował m. in. portal wpolityce.pl.
W procesie apelacyjnym zakończonym na początku października Sąd Okręgowy w Gdańsku podtrzymał wyrok - zachowano m.in. obowiązek przeprosin i zwrot kosztów, ale wymiar prac społecznych został zmniejszony do 3 miesięcy.
Sprawa została nagłośniona przez fundację pro-life Życie i Rodzina i opisana na jej stronach internetowych, a pani Weronika opowiadała o jej kulisach na sejmowej komisji.
Już po ogłoszeniu ostatecznego wyroku Krawczyk odmówiła przeproszenia lekarza i wystosowała prośbę do prezydenta Karola Nawrockiego o ułaskawienie. Środowisko obrońców życia postanowiło wesprzeć panią Weronikę i skierować petycję do głowy państwa o zastosowanie ułaskawienia. W petycji wskazano, że lekarz miał być wcześniej skazany za nielegalne aborcje i że skazana ostrzegając inne kobiety, działała w obronie życia.
Choć prośba, według Weroniki Krawczyk, miała już trafić do prezydenta, to na decyzję o ułaskawieniu jeszcze pewnie poczekamy. Jak wskazał rzecznik Sądu Okręgowego w Gdańsku, który zarazem był sędzią orzekającym w sprawie apelacji, co, jak podkreśla ogranicza mu możliwości jej komentowania, przygotowuje obecnie pisemne uzasadnienie swojej decyzji. Ma ono zostać ogłoszone w przyszłym tygodniu.
Nie należy się spodziewać, aby Karol Nawrocki podjął decyzję o ułaskawieniu bez tego uzasadnienia, tym bardziej, że byłoby to jego pierwsze ułaskawienie (jak donoszą media, od 6 sierpnia do 3 października miało wpłynąć już 14 wniosków, o skorzystanie z prawa łaski, ale prezydent nie podjął jeszcze żadnej decyzji). Tym bardziej, że ograniczają go normy prawne, a sam temat był już przedmiotem analiz Kancelarii Prezydenta.
Przypomnijmy, pierwszy wniosek o ułaskawienie pani Weroniki wpłynął jeszcze do prezydenta Andrzeja Dudy w marcu, po ogłoszeniu wyroku pierwszej instancji. Wówczas Andrzej Duda nie podjął decyzji w tej sprawie.
Co to jest prawo łaski i jakie są zasady w Polsce?
Prawo łaski w Polsce wynika wprost z art. 139 Konstytucji RP, który stanowi: „Prezydent Rzeczypospolitej stosuje prawo łaski. Prawa łaski nie stosuje się do osób skazanych przez Trybunał Stanu.”
Prawo łaski pozwala na darowanie lub złagodzenie skutków wyroku prawomocnego — nie oznacza jednak unieważnienia wyroku.
Ułaskawienie nie dotyczy osób skazanych przez Trybunał Stanu.
Procedura ułaskawienia
Procedura jest określona w Kodeksie postępowania karnego (rozdział 59 KPK) i obejmuje następujące kroki:
Wniosek o ułaskawienie
Wniosek może złożyć:
- sam skazany, w tym przypadku pani Weronika Krawczyk
- osoba mająca prawo odwołania (pełnomocnik),
- krewni w linii prostej, rodzeństwo, małżonek lub osoba pozostająca we wspólnym pożyciu.
Następnie wniosek kierowany jest do sądu, który wydał wyrok w I instancji, w tym wypadku byłby to Sąd Rejonowy w Starogardzie Gdańskim, który ma rozpatrzyć go w terminie 2 miesięcy i wydać opinię. Jeżeli orzekał także sąd odwoławczy, opinie obu sądów (lub choćby jednego z nich) są przesyłane wraz z aktami do Prokuratora Generalnego i dalej do Prezydenta.
Prokurator Generalny przedstawia Prezydentowi akta sprawy wraz z wnioskiem oraz opiniami sądów. Postępowanie może być wszczęte także z urzędu przez Prokuratora Generalnego (art. 567 KPK).
Decyzja Prezydenta
Prezydent podejmuje ostateczną decyzję: może ułaskawić osobę skazaną (darować lub złagodzić karę albo skutki wyroku) lub odmówić. Prezydent ma pełną swobodę w tej decyzji i nie podlega kontroli.
Należy pamiętać, że ułaskawienie nie zmienia wyroku ani nie skreśla winy. Osoba ułaskawiona może zostać zwolniona z wykonania kary lub jej skutków (np. ograniczeń, sankcji dodatkowych). Nie oznacza też automatycznego zatarcia skazania — to odrębna instytucja prawna. W tym przypadku pozostawia również lekarzowi możliwość wstąpienia przeciw Weronice Krawczyk na drogę cywilną.
Czy Prezydent Nawrocki skorzysta z prawa łaski?
To zależy od wielu czynników - zarówno prawnych, jak i politycznych. Ostateczna decyzja leży w gestii głowy państwa, który może kierować się względami humanitarnymi, społecznymi lub wizerunkowymi, niezależnie od opinii sądów.
Autorzy petycji tłumaczą, że prośba o ułaskawienie Weroniki podkreśla jej matczyną motywację, obronę życia i wiarę, że wyrok wyrządzający krzywdę wymiarowi sprawiedliwości jest niesprawiedliwy. Tłumaczenia autorów w jednoznaczny sposób odwołują się do wartości, które prezydent Karol Nawrocki podkreślał zarówno w kampanii wyborczej, jak i od początku swojej prezydentury.
Musimy jednak mieć na uwadze, że informacje przedstawiane przez media mogą odbiegać od faktycznego przebiegu sprawy i prezydent z pewnością będzie chciał poznać wszystkie jej aspekty.
źr. wPolsce24 za dlazycia.pl, wpolityce.pl, konstytucja RP, Kodeks Postepowania Karnego
